W dniach 25-27 października 2024 roku w Holandii odbyły się obchody 80. rocznicy wyzwolenia Bredy przez 1. Dywizję Pancerną gen. Stanisława Maczka. Organizowane przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Ambasadę RP w Hadze, wydarzenia przypomniały o tym ważnym momencie II wojny światowej.
Breda, miasto w Brabancji Północnej, nazywane jest najbliższym Polsce miejscem w Holandii. W czasie wojny stanowiło istotny punkt strategiczny. Niemcy utworzyli w Bredzie silny bastion obronny, aby powstrzymać aliancki atak, jednak polscy żołnierze 1. Dywizji Pancernych zaatakowali miasto od wschodu, co zaskoczyło Niemców. Po zaciętych walkach, 29 października 1944 r. Bredę udało się wyzwolić przy minimalnych zniszczeniach.
Lech Parell, szef Urzędu ds. Kombatantów, podkreślił, że Polacy walczyli na wielu frontach II wojny światowej. Wspomniał także o wcześniejszej klęsce operacji Market Garden, w której brali udział polscy spadochroniarze pod dowództwem gen. Sosabowskiego. Mimo niepowodzenia, Holendrzy pamiętają tę operację z wdzięcznością.
Polska interwencja w Bredzie była istotna nie tylko ze względu na wyzwolenie, ale również pomoc żywnościową. Mieszkańcy miasta docenili fakt, że po wyzwoleniu nie ucierpiało ono mocno, a straty wśród cywilów były stosunkowo niewielkie.
Obchody rocznicowe rozpoczęły się w piątek odsłonięciem pomnika gen. Maczka w Bredzie. Wieczorem odbył się koncert Orkiestry Wojskowej z Żagania. W sobotę odbył się szereg wydarzeń, w tym parada wojskowa i defilada na Grote Markt, a także mecz piłkarski z udziałem drużyny NAC Breda, która kultywuje pamięć o wyzwolicielach. Niedziela była czasem mszy i ceremonii na Polskim Honorowym Cmentarzu Wojskowym w Bredzie, gdzie pochowani są żołnierze 1. Dywizji Pancernej.
Dywizja Pancerna, powołana w 1942 roku, odegrała kluczową rolę na froncie zachodnim, w tym w bitwie pod Falaise. Jej marsz przez Francję, Belgię i Holandię zakończył się wyzwoleniem Bredy. Generał Maczek, wspominając bitwę o miasto, opisał ją jako „pełny sukces”, który pozwolił uratować wiele zabytków. Po wojnie, mimo braku obywatelstwa, gen. Maczek żył na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł w 1994 roku w wieku 102 lat. Jego grób znajduje się na Polskim Cmentarzu Wojskowym w Bredzie.
Obchody 80. rocznicy wyzwolenia Bredy były doskonałą okazją, by ponownie oddać hołd wszystkim, którzy walczyli o wolność w czasie II wojny światowej. Upamiętnienie tych wydarzeń nie tylko przypomina o heroizmie żołnierzy 1. Dywizji Pancernej, ale również stanowi symboliczny gest wdzięczności dla wszystkich, którzy poświęcili swoje życie na różnych frontach wojny. Wydarzenia w Bredzie były także świadectwem trwałej przyjaźni między Polską a Holandią, które zrodziły się na polu bitwy, a dziś są fundamentem współpracy i wzajemnego szacunku.
Źródło: www.pap.pl
