Miasta o populacji powyżej 100000 mieszkańców, w których normy zanieczyszczenia dwutlenkiem azotu są przekroczone, muszą ustanowić strefy czystego ruchu. Obecnie dotyczy to czterech miast–Warszawy, Krakowa, Wrocławia i Katowic.
Zgodnie z ogłoszonym w czwartek porządkiem obrad Rada Ministrów 22 października omówi m.in. nowelizację ustawy o pojazdach elektrycznych i paliwach alternatywnych, a także inne akty prawne.
Strefy czystego transportu tylko w miastach powyżej 100 tys. osób
Nowa ustawa przewiduje obowiązkowe tworzenie stref czystego ruchu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców w przypadku przekroczenia dopuszczalnego poziomu dwutlenku azotu w powietrzu. „Z analizy dostępnych danych Departamentu Monitoringu Środowiska Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska wynika, że w 2022 r. w czterech strefach oceny jakości powietrza, tj. w Aglomeracji Warszawskiej (Warszawa), Aglomeracji Krakowskiej (Kraków), Aglomeracji Wrocławskiej (Wrocław) i Aglomeracji Górnośląskiej (Katowice), odnotowano przekroczenia średniorocznego dopuszczalnego poziomu NO2. – Zostało to wskazane w najnowszej ocenie oddziaływania(OOŚ) projektu.
Zauważono również, że liczba miast objętych przepisami o wprowadzeniu stref czystego ruchu nie zmieniła się w ostatnich latach.
Nowa ustawa przewiduje, że w przypadku, gdy ocena jakości powietrza obejmuje kilka miast o liczbie mieszkańców co najmniej 100000 na obszarze, na którym przeprowadzono ocenę i klasyfikację, obowiązek ustanowienia strefy czystego transportu dotyczy tylko miasta, w którym odnotowano przekroczenie.
Zmiany wprowadzają również obowiązek zakupu przez gminy liczące ponad 100000 mieszkańców autobusów zero emisyjnych na potrzeby transportu publicznego. Nowe przepisy przewidują jednak wyjątki od tej zasady. Na przykład w przypadku, gdy transport publiczny jest realizowany w granicach gminy liczącej ponad 100000 mieszkańców lub w kilku gminach liczących mniej niż 100000 mieszkańców. Ustawa zauważa również, że floty autobusowe, które mogą być autobusami z silnikiem diesla lub hybrydowymi, „mogą spełniać obowiązek militaryzacji, jeśli istnieje na nie zwiększone zapotrzebowanie”.
„Proponowany obowiązek dotyczyłby zatem wyłącznie nabywania nowych autobusów zeroemisyjnych przez ww. podmioty, w tym podmioty wykonujące obecnie przewozy o charakterze użyteczności publicznej w ramach podmiotów zobowiązanych”. Przepisy te nie wprowadzają obowiązku posiadania wyłącznie autobusów zero emisyjnych. Projekt ustawy ma na celu stopniową wymianę taboru autobusowego w gminach powyżej 100 tys. mieszkańców na autobusy zero emisyjne, w których przewóz osób odbywa się w ramach publicznego transportu zbiorowego.–Biuro Klimatu wyjaśnia projekt OSR w następujący sposób.
Projekt ustawy przewiduje zniesienie progów procentowego udziału autobusów zeroemisyjnych lub zasilanych bio metanem we flocie pojazdów wykorzystywanych do realizacji publicznego transportu zbiorowego na obszarze jednostek samorządu terytorialnego. „Analizowane dane jednoznacznie wskazują, że realizowane i planowane inwestycje we flotę autobusową są niewystarczające do osiągnięcia progu 30 proc. autobusów zeroemisyjnych lub zasilanych bio metanem do 2028 r. we flocie autobusowej badanych gmin. Należy zauważyć, że próg obecnie ustalony na poziomie 10% (cel na 2028 r.to 30%) udziału ekologicznych autobusów w usługach transportu publicznego został osiągnięty w większych miastach”.
Stwierdza również, że ponad 30%gmin,doktórychmają zastosowanie wymogi ustawy o mobilności elektrycznej, nie korzysta z ani jednego autobusu bio metanowego lub zeroemisyjnego w świadczeniu usług transportu publicznego. „Zgodnie z art. 68 ust. 4 obecnie obowiązującej ustawy o elektromobilności,oddnia1stycznia2025r.jednostkisamorządu terytorialnego, o których mowa w art. 36 ust. 1 i 2 ustawy o elektro mobilności, zapewnią, aby udział autobusów zero emisyjnych lub bio metanowych w użytkowanej flocie wynosił co najmniej 20% i 30% do 2028 r.”. Mając na uwadze, że będą one zobowiązane do zapewnienia takiego stanu rzeczy, OSR przyznaje, że „obecne wskazania utrudniają realizację obowiązków ustawowych”.
Projekt przewiduje również uchylenie nie których przepisów ustawy o pojazdach elektrycznych, które nakładają na samorządy liczące co najmniej 50 tys. mieszkańców obowiązek wykonywania i zlecania robót publicznych z wykorzystaniem odpowiedniego udziału pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym.
Ponadto z obowiązku zapewnienia odpowiedniego udziału pojazdów elektrycznych wyłączono Ministra Obrony Narodowej, instytucje i organizacje realizujące zadania w zakresie przewozu osób w służbie Ministra Obrony Narodowej oraz jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Projekt ustawy ma również na celu wdrożenie reform związanych z Narodowym Programem Odbudowy (NPR).
Źródło: energetyka24.com, PAP
