Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w 2024 roku przeprowadził kontrolę 486,4 tys. zwolnień lekarskich. W wyniku tych działań zakwestionowano 36,6 tys. świadczeń chorobowych na łączną kwotę niemal 53 mln zł. Kontrole wykazały przypadki nadużyć, w tym wyjazdy na wakacje, remonty domów, a nawet organizację własnego ślubu podczas zwolnienia.
Jak wygląda kontrola zwolnień?
ZUS ma obowiązek sprawdzania czy zwolnienia lekarskie są wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Pracownicy ZUS kontrolują sposób, w jaki ubezpieczeni korzystają z czasu rekonwalescencji, a lekarze orzecznicy weryfikują zasadność zwolnień.
W ubiegłym roku, oprócz cofniętych świadczeń, ZUS obniżył wysokość zasiłków chorobowych o 206,9 mln zł w przypadku 112,6 tys. osób. Łączna kwota cofniętych i obniżonych świadczeń sięgnęła niemal 260 mln zł.
Co można, a czego nie można robić na zwolnieniu?
Osoby, które nieprawidłowo korzystają ze zwolnień, tracą prawo do świadczeń. Do niezgodnych z zasadami zachowań należą m.in. wyjazdy na urlop, udział w wydarzeniach kulturalnych, remonty czy prace zarobkowe. ZUS podkreśla, że nawet udział w rozprawach sądowych czy podpisywanie nowych umów o pracę może budzić wątpliwości co do prawidłowości zwolnienia.
Pracodawcy również mają prawo do przeprowadzania kontroli pracowników przebywających na zwolnieniach. Dotyczy to firm zatrudniających powyżej 20 osób oraz sytuacji, gdy wynagrodzenie za czas choroby pochodzi ze środków pracodawcy.
Konsekwencje nieuczciwego korzystania z L4
W przypadku wykrycia nadużyć ZUS może wstrzymać wypłatę świadczeń lub nakazać ich zwrot. Jeśli orzecznik uzna, że pracownik jest zdrowy, zwolnienie jest skracane, a świadczenie przysługuje tylko do dnia badania.
