25 organizacji pozarządowych wystosowało apel o jednoznaczne przyjęcie scenariusza ambitnej transformacji (WAM) w projekcie Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu (KPEiK). Dokument ten, mający wyznaczać kierunki polityki energetyczno-klimatycznej Polski na kolejne dekady, budzi mieszane uczucia. Chociaż doceniono starania Ministerstwa Klimatu i Środowiska (MKiŚ) w zakresie prognoz i analiz, organizacje wskazują na poważne braki w konsultacjach społecznych oraz brak jasnych celów i mechanizmów wdrożeniowych.
Wybór między WEM a WAM
Kluczowym problemem projektu KPEiK jest wybór między dwoma scenariuszami:
- WEM (z obecnymi środkami), który zakłada kontynuację dotychczasowych polityk i działań,
- WAM (z dodatkowymi środkami), będący ambitnym planem aktywnej transformacji energetyczno-klimatycznej, zgodnym z europejskimi ramami prawnymi.
Sygnatariusze listu otwartego apelują o jednoznaczne przyjęcie scenariusza WAM jako podstawy przyszłej polityki. Podkreślają, że kompromis między tymi podejściami prowadzi do stagnacji, zwiększa ryzyko szkód środowiskowych i ogranicza konkurencyjność polskiej gospodarki.
„Próby projektowania polityki klimatyczno-energetycznej na podstawie nieokreślonego kompromisu między brakiem dodatkowych działań (WEM) a ambitnymi zmianami (WAM) są skazane na niepowodzenie. Administracja, biznes, samorządy i społeczeństwo potrzebują jasnych celów, aby skutecznie planować działania w obszarze transformacji” – czytamy w liście otwartym skierowanym do minister Pauliny Hennig-Kloski.
Konsultacje pod lupą NGO
Organizacje pozarządowe krytykują dotychczasowy proces zbierania uwag do KPEiK, wskazując, że nie spełnia on wymogów wynikających z unijnego prawa o zarządzaniu unią energetyczną i klimatem. Zauważają brak wielopoziomowego dialogu oraz szerokich dyskusji sektorowych, które mogłyby zapewnić społeczny konsensus wokół ambitnych celów klimatycznych.
Według NGO niezbędne jest zorganizowanie bardziej transparentnych i inkluzywnych konsultacji, które uwzględnią perspektywę wszystkich kluczowych interesariuszy. Tylko w ten sposób można zbudować plan odpowiadający wyzwaniom współczesnej transformacji energetycznej.
Co dalej z KPEiK?
Autorzy apelu podkreślają, że aktualizacja KPEiK powinna być procesem otwartym, opartym na dialogu i zaangażowaniu różnych środowisk. Oczekują organizacji debat sektorowych, doprecyzowania zobowiązań oraz wprowadzenia konkretnych działań, które pozwolą osiągnąć ambitne cele klimatyczne.
Ich zdaniem KPEiK może stać się fundamentem transformacji klimatycznej Polski, jednak bez jednoznacznych decyzji i większego zaangażowania w proces jego aktualizacji istnieje ryzyko, że dokument pozostanie jedynie zbiorowiskiem niejasnych założeń.
Źródło: Energetyka24
