Żołnierze wyklęci to uczestnicy ruchu partyzanckiego, którzy od 1944 r. walczyli przeciwko sowieckiej okupacji i narzuconej przez Moskwę władzy komunistycznej. W czasie II wojny światowej i krótko po jej zakończeniu tworzyli na ziemiach polskich organizacje podziemne.
1 marca 1951 w mokotowskim więzieniu, po procesie sądowym, z rozkazu władz PRL, zamordowani zostali przywódcy IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasz Ciepliński i sześciu jego towarzyszy walki. Tworzyli oni kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej po 1945 roku dzieło Armii Krajowej.
Przeciwko komunistycznej władzy wystąpiły tysiące żołnierzy Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych i innych organizacji podziemnych, które powstały na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej i krótko po jej zakończeniu.
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych został ustanowiony przez Sejm RP 3 marca 2011 roku.
Prezydent Lech Kaczyński w 2010 roku złożył na ręce marszałka Sejmu projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”, jako święta państwowego, które obchodzone jest 1 marca każdego roku.
Uzasadnienie dołączone do projektu ustawy głosiło, że ustanowienie święta „jest wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji patriotycznych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny […]. Narodowy Dzień pamięci Żołnierzy Wyklętych to także wyraz hołdu licznym społecznościom lokalnym, których patriotyzm i stała gotowość ofiar na rzecz idei niepodległościowej pozwoliły na kontynuację oporu na długie lata”.
Po śmierci prezydenta Lecha Kaczyńskiego prezydent Bronisław Komorowski podtrzymał projekt. 3 lutego 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Andrzej Duda oddał hołd bohaterom antykomunistycznego podziemia
Na powązkowskiej „Łączce” w Warszawie Prezydent RP Andrzej Duda oddał hołd bohaterom antykomunistycznego podziemia, którzy po II wojnie światowej w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu.
Mam nadzieję, że już nigdy nie będziemy musieli walczyć o Polskę. Ale nie będziemy musieli walczyć tylko wtedy, kiedy będziemy silni. O taką wolną, silną, suwerenną Polskę oni walczyli i za nią zginęli – podkreślił Prezydent RP
Andrzej Duda zaznaczył, że wciąż w Polsce są ludzie, którym wolna i silna Polska przeszkadza.
Nie myślcie sobie, że kiedy wielkie inwestycje są w Polsce zatrzymywane, to jest to przypadek. Nie myślcie sobie, że kiedy ktoś spowalnia budowę gazoportu w Świnoujściu i buduje go przez osiem lat, choć można zbudować w dwa, to jest to przypadek. Nie myślcie sobie, że kiedy ktoś zatrzymuje wielkie inwestycje potrzebne do tego, by umożliwiać przerzut żołnierzy sojuszniczych ze Stanów Zjednoczonych i z zachodu Europy do Polski na wypadek napaści, to jest to przypadek. To nigdy nie jest przypadek – powiedział
Prezydent RP podkreślił, że w Polsce konieczna jest mądra, patriotyczna polityka, skupiona przede wszystkim na realizacji polskich interesów.
Proszę, byście wybierali polityków, którzy tak uważają. Mówię to, kończąc swoja prezydencką służbę, ale nie przechodząc jeszcze na emeryturę. Bo jeśli kiedyś jeszcze uznacie, że jestem Polsce potrzebny, to zawsze będę do Waszej dyspozycji – zaznaczył
Kim byli najbardziej znani Wyklęci
Łukasz Ciepliński – ur. 26 listopada 1913 w Kwilczu. W latach 1934 – 1936 był słuchaczem Szkoły Podchorążych Piechoty w Komorowie-Ostrowi Mazowieckiej, którą ukończył w stopniu podporucznika. Od 1936 służył w 62 pułku piechoty w Bydgoszczy.
W styczniu 1940 roku został aresztowany w Baligrodzie. Z więzienia w Sanoku uciekł w maju, skąd dostał się do Rzeszowa. Tam został komendantem Podokręgu Rzeszowskiego Organizacji Orła Białego, która wkrótce scaliła się z ZWZ. W czasie akcji „Burza” był przeciwny ujawnianiu się Sowietom. Swoim ludziom wydał rozkaz bojkotu tego polecenia. Od stycznia 1945 roku współorganizował formację NIE. Niedługo później związał się ze Zrzeszeniem Wolność i Niezawisłość.
Został aresztowany przez UB w listopadzie 1948 roku. Skazany na pięciokrotną karę śmierci. Ciepliński został zabity przez komunistyczne służby 1 marca 1951 roku w więzieniu mokotowskim.
Józef Kuraś – ur. 23 października 1915 w Waksmundzie. Żołnierz Wojska Polskiego i Armii Krajowej, oficer Batalionów Chłopskich i Urzędu Bezpieczeństwa, partyzant na Podhalu w czasie II wojny światowej, pod koniec życia jeden z dowódców oddziałów podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, oskarżany o zbrodnie na ludności cywilnej.
Kiedy Niemcy zamordowali mu żonę, syna i ojca, Kuraś przyjął pseudonim „Ogień” i stanął do nierównej walki. Jego działania nie zawsze podobały się polskim władzom wojskowym. Pomiędzy dowództwem a Kurasiem dochodziło do konfliktów. Sam starał się nadzorować poczynania wszystkich partyzantów pozostających pod jego rozkazami.
Jego ludzie siali postrach wśród władz komunistycznych na całym Podhalu. Aby go schwytać skierowano na te tereny wojsko. W lutym 1947 roku Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego rozbił grupę Kurasia. „Ogień” zginął w walce z komunistami 22 lutego 1947 roku.
Zygmunt Szendzielarz – ur. 12 marca 1910 w Stryju. Wstąpił do wojska w latach 30. XX wieku. Wzorem do naśladowania byli dla niego bracia, którzy walczyli m.in. w wojnie polsko-ukraińskiej w 1919 roku. Szendzielarz służył w Wileńskiej Brygadzie Kawalerii. Walczył w wojnie obronnej 1939 roku, w czasie której dostał się do niemieckiej niewoli. Udało mu się uciec. Przystąpił wówczas do walk partyzanckich.
Walczył na Wileńszczyźnie, gdzie utworzył słynną 5. Wileńską Brygadę AK. Po zakończeniu II wojny światowej Szendzielarz nie porzucił munduru, prowadząc działania przeciwko komunistycznym władzom, które ulokowały się w Polsce.
Ludzie „Łupaszki” atakowali oddziały LWP i Armii Czerwonej, zabijali funkcjonariuszy UB. W czerwcu 1948 roku służby komunistyczne wpadły ostatecznie na jego trop. Szendzielarz został schwytany w czerwcu 1948 roku. Po długim śledztwie skazano go na karę śmierci. „Łupaszka” został zamordowany w lutym 1951 roku w więzieniu na Mokotowie.
Danuta Siedzikówna – ur. 3 września 1928 w Guszczewinie. Po śmierci matki, nawiązała kontakt z AK. Dzięki pomocy Armii Krajowej przeszła szkolenie medyczne. W 1944 roku zaczęła pracę w nadleśnictwie Hajnówka. Niedługo później została aresztowana przez Sowietów za pomoc polskim partyzantom.
W czerwcu 1945 roku konwój, którym jechała został zaatakowany przez 5. Wileńską Brygadę „Łupaszki”, a więźniowie, w tym Siedzikówna, uratowani. Wówczas „Inka” wstąpiła w szeregi Brygady, gdzie działała jako sanitariuszka i łączniczka. Aresztowano ją 20 lipca 1946 roku. Pomimo tortur nie zdradziła żadnego ze swoich towarzyszy. Została skazana na podwójną karę śmierci. Została zamordowana 26 sierpnia 1946 roku, mając niespełna 18 lat.
„Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba” – słowa idącej na śmierć „Inki” stały się symbolem walki Niezłomnych o wolną Polskę.
Hieronim Dekutowski – ur. 24 września 1918 w Dzikowie. We wrześniu 1939 roku walczył w obronie Lwowa. Później udało mu się wydostać z Polski. Udał się na Węgry i do Francji, gdzie znowu walczył z Niemcami. Po klęsce Francji wyjechał do Wielkiej Brytanii. Na Wyspach przeszedł szkolenie jako komandos. W 1943 roku został „cichociemnym”. W połowie września został zrzucony nad terytorium okupowanej Polski. W kraju działał w szeregach AK na Lubelszczyźnie, wspierał Polaków, ratował przed represjami całe rodziny. Pomoc niósł także Żydom.
Do walki z komunistami wrócił na początku 1945 roku. Zgodnie z rozkazami przełożonych w połowie tego samego roku, chcąc chronić swoich ludzi, zdecydował się ujawnić swój oddział, licząc na obiecywane porozumienie z władzami sowieckimi. Nie udało mu się jednak zapewnić bezpieczeństwa swoim podwładnym.
Jesienią „Zapora” powrócił do lasu, podporządkował się organizacji „Wolność i Niezawisłość”. Kiedy sytuacja podziemia antykomunistycznego stawała się coraz bardziej rozpaczliwa, Dekutowski ponownie próbował zapewnić swoim ludziom ochronę, prowadząc nawet w tej sprawie poufne rozmowy z UB. We wrześniu 1947 roku został aresztowany. W marcu 1949 roku „Zapora” został zamordowany w więzieniu mokotowskim.
Feliks Selmanowicz – ur. 6 czerwca 1904 w Wilnie. Pracował jako komendant oddziału oraz instruktor przysposobienia wojskowego i wychowania fizycznego. Przed wybuchem II wojny światowej został przydzielony do batalionu „Troki” Korpusu Ochrony Pogranicza.
We wrześniu 1939 roku został internowany przez Litwinów. Z obozu udało mu się uciec kilka tygodni później. Wrócił wtedy do Wilna i nawiązał kontakt z polskim podziemiem. Zaczął pracę dla Związku Walki Zbrojnej w Wilnie. Sowieci wydali na niego wyrok śmierci. Kiedy Niemcy wkroczyli do Wilna, Selmanowiczowi udało się zbiec z transportu. Musiał się ukrywać. W końcu trafił do 5. Wileńskiej Brygady AK. Był jednym z podkomendnych Szendzielarza „Łupaszki”. Trafił w ręce UB w wyniku donosu kobiety, która znała otoczenie „Łupaszki”.
Selmanowicz został skazany na karę śmierci, utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych. „Zagończyk” zginął 28 sierpnia 1946 roku.
Halina Żurowska – ur. 24 czerwca 1905 w Olszanicy. Od października 1941 roku była kurierem Tajnej Organizacji Wojskowej. Walczyła w Powstaniu Warszawskim, m.in. w zgrupowaniu „Radosław”. Później dostała się do niemieckiej niewoli. Przebywała w obozie Molsdorf, skąd uwolniły ją wojska amerykańskie. W październiku 1945 roku wróciła na krótko do Polski, później zamieszkała w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Niemczech. W sierpniu 1946 roku zaczęła współpracę z Rządem RP na uchodźstwie. Wróciła do Polski jako kurier. Służbom komunistycznym, które podszywały się pod zarząd Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, udało się nawiązać z nią kontakt. Kiedy Żurowska zorientowała się, że to podstęp, we wrześniu 1948 roku została aresztowana. W czasie śledztwa nikogo nie wydała. Halina Żurowska została zamordowana 21 września 1949 roku w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie.
źródła: dorzeczy / Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
