Projekt nowelizacji ustawy Kodeks pracy, który został skierowany do opiniowania, zakłada zmiany w definicji mobbingu oraz ujednolica zdefiniowane formy molestowania (prostego) i jego formy kwalifikowanej (molestowania seksualnego).
Projekt nowelizacji ustawy Kodeks pracy został przekazany do opiniowania w poniedziałek. Zgodnie z projektem, wprowadzono ujednolicenie definicji molestowania prostego oraz jego formy kwalifikowanej – molestowania seksualnego. Obie te formy, według zapisów projektu, mogą przyjmować różnorodne postacie, zarówno fizyczne, werbalne, jak i pozawerbalne.
W dokumencie zdefiniowano również roszczenia pracownicze w przypadku naruszenia zasady równego traktowania oraz mobbingu, wskazując kompensację szkody majątkowej w formie odszkodowania oraz krzywdy niematerialnej w postaci zadośćuczynienia. Wprowadzono także zróżnicowanie wysokości roszczeń w sprawach dyskryminacyjnych, zależnie od tego, czy naruszenie miało charakter incydentalny, czy też było wielokrotne.
„Pracownikowi, w przypadku naruszenia zasady równego traktowania, przysługiwać będzie prawo do zadośćuczynienia w wysokości nie mniejszej niż minimalne wynagrodzenie (co oznacza utrzymanie dotychczasowej wysokości odszkodowania, obejmującego zarówno szkodę materialną, jak i niematerialną). W przypadku odszkodowania minimalna wysokość nie została określona, ponieważ przysługuje ono za poniesioną szkodę majątkową” – wyjaśnił resort w uzasadnieniu.
Projekt precyzuje, że obowiązek przeciwdziałania naruszeniom zasad równego traktowania oraz mobbingowi realizowany jest poprzez działania prewencyjne, wykrywanie problemów, szybkie i odpowiednie reagowanie, a także działania naprawcze i wsparcie osób dotkniętych nierównym traktowaniem.
Nowelizacja upraszcza definicję mobbingu, uznając, że jego kluczową cechą jest uporczywe nękanie pracownika, które może mieć charakter fizyczny, werbalny lub pozawerbalny. Uporczywość nękania oznacza powtarzalność, nawracanie lub stałość tych działań.
W dokumencie wyróżniono przejawy mobbingu, takie jak: upokarzanie, zastraszanie, zaniżanie oceny przydatności zawodowej, nieuzasadnioną krytykę, poniżanie, ośmieszanie, utrudnianie funkcjonowania w pracy, ograniczanie możliwości wykonywania zadań służbowych, wykorzystywania kompetencji, komunikacji z współpracownikami, dostępu do niezbędnych informacji oraz izolowanie pracownika lub wykluczanie go z zespołu.
Projekt przewiduje, że przy ocenie, czy zachowania doświadczone przez pracownika stanowiły mobbing, uwzględnia się zarówno rodzaj obiektywnego wpływu na pracownika, jak i subiektywne odczucia czy reakcje pracownika, o ile są one racjonalne.
Pracownik, który doświadczył mobbingu, ma prawo dochodzić od pracodawcy zadośćuczynienia w wysokości nie mniejszej niż wynagrodzenie za 6 miesięcy lub odszkodowania.
Propozycja wprowadza również zwolnienie pracodawcy z odpowiedzialności cywilnoprawnej w przypadku mobbingu, jeżeli nie pochodził on od przełożonego pracownika, a pracodawca wdrożył skuteczne działania prewencyjne w obszarze przeciwdziałania mobbingowi.
W uzasadnieniu do projektu, resort podkreślił, że przeciwdziałanie patologicznym zjawiskom społecznym, takim jak dyskryminacja czy mobbing, opiera się na powszechnie akceptowanych normach prawa międzynarodowego i krajowego. Zasada równości oraz zakaz dyskryminacji są podstawowymi zasadami wyrażonymi w Konstytucji RP. Ponadto, krajowe regulacje prawne są również kształtowane przez normy prawa międzynarodowego i europejskiego.
