Stref czystego transportu w największych miastach
Rząd pracuje nad nowelizacją ustawy, która wymusi tworzenie stref czystego transportu w miastach o liczbie mieszkańców powyżej 100 tys., w których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych norm dwutlenku azotu (NO₂). W najbliższym czasie nowe przepisy dotyczyłyby takich miast, jak Warszawa, Kraków, Wrocław i Katowice, gdzie już teraz stwierdzono przekroczenia norm.
Projekt nowelizacji ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, którym zajmie się Rada Ministrów, przewiduje ustanowienie obowiązku tworzenia stref czystego transportu w sytuacji, gdy w danym mieście przekroczone są normy dwutlenku azotu. Z raportu Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska wynika, że w 2022 roku taką sytuację zanotowano właśnie w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu oraz Katowicach. Celem projektu jest poprawa jakości powietrza i redukcja zanieczyszczeń pochodzących głównie z transportu spalinowego.
Obowiązek zakupu autobusów zeroemisyjnych
Nowelizacja ustawy nakłada również na gminy z liczbą mieszkańców przekraczającą 100 tys. obowiązek zakupu autobusów zeroemisyjnych do celów komunikacji miejskiej. Przepisy przewidują jednak pewne wyjątki, na przykład w sytuacjach, gdy komunikacja jest prowadzona na terenach kilku gmin. W takich przypadkach można stosować autobusy spalinowe lub hybrydowe, szczególnie jeżeli spełniają one wymogi militaryzacyjne. Obecnie obowiązujące normy zakładają 20% udziału autobusów zeroemisyjnych lub napędzanych biometanem od stycznia 2025 roku, a docelowo 30% w 2028 roku. Jednakże analiza sytuacji pokazuje, że wiele gmin ma trudności z osiągnięciem tych wskaźników. Co więcej, ponad 30% gmin wciąż nie dysponuje żadnym autobusem zeroemisyjnym, co podkreśla skalę wyzwań związanych z wdrażaniem zmian w zakresie ekologicznego transportu publicznego.
Zmiany przepisów
Projekt przewiduje również usunięcie niektórych przepisów, które wymagały od jednostek samorządowych, liczących powyżej 50 tys. mieszkańców, posiadania pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym. Wyłączenie z tego obowiązku obejmie także Ministerstwo Obrony Narodowej oraz Siły Zbrojne RP, które będą zwolnione z obowiązku stosowania wyłącznie pojazdów elektrycznych lub gazowych, co ma na celu usprawnienie ich działalności.
Nowe przepisy wpisują się w realizację Krajowego Planu Odbudowy, którego cele obejmują m.in. reformę transportu publicznego i zwiększenie udziału ekologicznych środków transportu. Mimo wyzwań, jakie stoją przed samorządami, wprowadzenie stref czystego transportu oraz wymiana floty autobusowej na pojazdy zeroemisyjne to kroki zmierzające ku poprawie jakości powietrza i zdrowia mieszkańców dużych miast w Polsce.
