Maciej Biniszewski z Grodziska Mazowieckiego został w sobotę Mistrzem Polski Ortografii 2024 po napisaniu najlepszego dyktanda w ogólnopolskim konkursie dyktand. Konkurs, w którym wzięły udział setki uczestników, odbył się w tym roku po raz kolejny w Katowicach. Oprócz prestiżowego tytułu zwycięzca otrzymał nagrodę pieniężną w wysokości 30 000 zł.
Ogólnopolski Konkurs Ortograficzny i Dyktando, który od wielu lat odbywa się w Katowicach, to jedno z najważniejszych wydarzeń językowych w Polsce. Organizatorem konkursu jest Samorząd Miasta Katowice za pośrednictwem Stowarzyszenia Kulturalnego Katowice Miasto Ogrodów im. Krystyny Bochenek, a współorganizatorami: Rada Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk oraz Fundacja Krystyny Bochenek.
Uczestnicy po raz kolejny zmierzyli się z tekstami trudnymi pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym. Ich prace oceniało kilkuosobowe jury pod przewodnictwem prof. Katarzyny Kłosińskiej, przewodniczącej Rady Języka Polskiego PAN.
Początkowy tekst dyktanda
„Rozmarzony, choć co nieco znużony polonista w kobaltowoniebieskim T-shircie z naręczem lilii, szałwii, młodych marchwi i cukinii, z wolna przedzierał się przez burzany i bażyny w kierunku Starej Łomży przy Szosie w kotlinie Narwi. Lejtmotywem jego rozważań był enchirydion lingwistyczny, w którym chciał umieścić apoftegmaty swoich mistrzów: Noama Chomsky’ego/Chomskiego czy Ferdynanda/Ferdinanda de Saussure’a. Ileż by dał, by w późnowieczornej dyspucie móc po obcować z tak tęgimi umysłami!” – tak zaczynało się dyktando zatytułowane „Fantazmaty polonisty”, przygotowane w tym roku przez prof. dr hab. Annę Dąbrowską oraz prof. dr hab. Ewę Kołodziejek.
Zdaniem prof. Kłosińskiej prace obu uczestników, Macieja Biniszewskiego i Katarzyny Skałeckiej, były identyczne. Skałecka nie była jednak obecna na ogłoszeniu wyników, więc nie było decydującego głosowania i choć Biniszewski został mistrzem polskiej ortografii, zajął drugie miejsce. Biniszewski zdobył pierwszą nagrodę w wysokości 30 000 zł, podczas gdy drugie i trzecie miejsce otrzymało odpowiednio 15 000 zł i 5 000 zł.
W odpowiedzi na pytanie reportera „Jak zostać mistrzem ortografii?” zwycięzca odpowiedział – „To szarada, z którą ćwiczę”. Stwierdził, że to jego szósty start w konkursie i że w 2018 roku był już na podium i chce wypaść jeszcze lepiej. Jego zdaniem sobotnie dyktando było sporym wyzwaniem. Uważał, że poradził sobie dobrze, ale nie spodziewał się, że zajmie pierwsze miejsce. Na co dzień Biniszewski zajmuje się nauczaniem matematyki, ale podkreśla, że nie jest nauczycielem szkolnym. Mówi również, że nie jest korektorem, ale ma talent do korekty w celu znalezienia błędów.
Tomasz Krzycki, urzędnik z podwarszawskich Ząbek, powiedział PAP, że ,,w ogólnopolskim dyktandzie startuje już po raz czwarty; w 2020 r. zajął drugie miejsce, ale wtedy z powodu epidemii koronawirusa zawody odbyły się online. W jego ocenie zdania, z którymi zmierzyli się tegoroczni uczestnicy, były nieco łatwiejsze niż w poprzednich latach. Nie było słowa, którego nie potrafiłbym przeliterować. Mieliśmy trochę trudności z obcymi nazwami, ale jak widać, nie było zbyt wielu błędów” – dodał.
Historia polskiego dyktanda
Założycielką Ogólnopolskiego Dyktanda była Krystyna Bochenek, dziennikarka Radia Katowice, senator, wiceprzewodnicząca Senatu VII kadencji, która zginęła w katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem. Dyktando to największa i najstarsza cykliczna impreza promująca kulturę języka polskiego. W Katowicach do tej pory odbyło się ponad 53 tys. dyktand. Pierwsze dyktanda odbywały się w studiu koncertowym Radia Katowice, kolejne dwie w Górnośląskim Centrum Kultury, a następnie w katowickim Spodku, każda z nich przyciągnęła kilka tysięcy osób. Odbywały się także za granicą – we Francji, Austrii i Szwecji. Autorami i jurorami tekstów dyktand są wybitni polscy językoznawcy.
Teksty dyktand były pisane do perfekcji już kilkakrotnie. Po raz pierwszy w 1993 roku przez Stefana Kamockiego, nauczyciela z Piotrkowa Trybunalskiego. Dwa lata później ten trudny wyczyn udał się bydgoskiemu informatykowi Piotrowi Cyrklaffowi, a w 2009 roku pojawił się piąty perfekcyjny zwycięzca. Został nim Jan Chwalewski.
Lista najlepszych mistrzów dyktand
Dwóch zwycięzców dyktanda wygrało również wersję online (przez komunikator Gadu-Gadu): Patrycjusz Pilawski (2009) i Marek Szopa (2012). Trzech zwycięzców dyktanda (Michał Gniazdowski, Patrycjusz Pilawski i Marek Szopa) opracowało hasła do najnowszego wydania Wielkiego słownika ortograficznego PWN, zawierającego zasady pisowni i interpunkcji. Mistrzowie polskiej ortografii: Dariusz Godoś i Krzysztof Szymczyk zostali korektorami nowego Wielkiego słownika ortograficznego PWN z zasadami pisowni i interpunkcji; w 2010 r. zorganizowano Dyktando Mistrzów, w którym wzięli udział dotychczasowi laureaci; w 2011 r. zorganizowano Dyktando Mistrzów PWN, w którym wzięli udział dotychczasowi laureaci. W 2020 r., ze względu na powszechność COVID-19, zorganizowano dyktando online.
